80ના દાયકાના અમિતાભ: ફિલ્મી યાત્રા ના 5 પડાવ જેના થી બચ્ચન ભારતના ‘મહાનાયક’ બન્યા
11 ઓક્ટોબર, 1942ના રોજ જન્મેલા અમિતાભ બચ્ચન 80 વર્ષના થઈ રહ્યા છે. તેમાંથી તેમણે ફિલ્મોમાં 50 વર્ષથી વધુ સમય પસાર કર્યો છે. પરંતુ ફક્ત લાંબો સમય વિતાવવાથી તે સુપરહીરો કે શહેનશાહ બની ગયા એવું નથી. વળી માત્ર બોક્સ ઓફિસ પર હિટ ફિલ્મોની લાંબી યાદીને કારણે મેગા સ્ટાર બન્યા છે એવું પણ નથી. એમની સફળતા નું રહસ્ય કંઇક અલગ જ છે.
અમિતાભ બચ્ચનનું નામ લેવાની પણ જરૂર નથી. ફક્ત ભારતીય સિનેમાનો ‘મહાનાયક’ કહો કે શહેનશાહ કહો , બધા સમજી જશે કે કોની વાત કરી રહ્યા છો. ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં સ્ટાર્સ છે, સુપરસ્ટાર છે અને મેગાસ્ટાર્સ પણ છે. પરંતુ એક જ સુપરહીરો છે – અમિતાભ બચ્ચન.
હાલમાં, સિનેમાના મોટાભાગના દર્શકો કે જેઓ ‘યુવાન’ કેટેગરીમાં આવે છે, તેમણે કદાચ બચ્ચન સાહેબની ‘દીવાર’ ‘ડોન’ ‘મુકદ્દર કા સિકંદર’ જેવી સિગ્નેચર ફિલ્મો થિયેટરમાં જોઈ નથી. અત્યાર ના યુવાનો એ બચ્ચન માટે થિયેટરની બહાર ટિકિટની કતારમાં પોલીસની લાકડીઓ ખાધી નથી. હા, આ જ છે મહા નાયક અમિતાભ બચ્ચન .
આવું પાગલપન તો બીજા ઘણા સ્ટાર્સ માટે કોઈક સમયે પ્રજા માં હતું. તો પછી એવું શું છે જે બચ્ચન સાહેબને સુપરહીરો બનાવે છે? આનો જવાબ KGF માં છે , જે ટ્રેડમાર્ક અમિતાભ બચ્ચન શૈલીને સ્ક્રીન પર ફરી જીવંત કરે છે – ‘કોણ પ્રથમ પડે છે તે મહત્વનું છે’! અને 50 વર્ષથી વધુની કારકિર્દીમાં બચ્ચન સાહેબ ક્યારેય સાવ ઝાંખા પડ્યા નથી. જ્યારે પણ એવું લાગ્યું કે આ તારાનો પ્રકાશ ઝાંખો પડી રહ્યો છે, ત્યારે તે એવો ચમક્યો કે તેના વિખેરાઈ જવાનો અંદાજ લગાવનારાઓની આંખો ચમકી ગઈ.
અમિતાભ બચ્ચનની કારકિર્દીના ગ્રાફમાં સૌથી વધુ નિર્ધારિત ક્ષણો કઈ છે , કઈ ફિલ્મો એ તેમણે મહાન બનાવ્યા એ અંગે લાંબી ચર્ચા થઈ શકે છે. તેમ છતાં, અમારા અનુસાર, તેની કારકિર્દીમાં 8 એવી ફિલ્મો છે, જેના કારણે તેમને મહાનતા મળી છે જેનાથી દર્શકો તેને ઓળખે છે. અમિતાભ બચ્ચનની ઓનસ્ક્રીન સફરના ટર્નિંગ પોઈન્ટ્સ જેણે તેમને સુપરહીરો બનાવ્યા એ આ મુજબ છે …
આ પણ વાંચો : Diwali Upay 2022 Gujarati : દિવાળી સુધી કરો તુલસીનો આ ઉપાય, મા લક્ષ્મી ધન-સંપત્તિની વર્ષા કરશે
- આનંદ : નવેમ્બર 1969માં, લોકોએ અમિતાભ બચ્ચનને પહેલીવાર ખ્વાજા અહેમદ અબ્બાસની ‘સાત હિન્દુસ્તાની’ સાથે સ્ક્રીન પર જોયા. જો કે, અગાઉ મે મહિનામાં, તેનો અવાજ સુપ્રસિદ્ધ ફિલ્મ નિર્માતા મૃણાલ સેનની ‘ભુવન શોમ’માં સહાયક તરીકે સાંભળવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ પડદા પર તેનો પહેલો દેખાવ ‘સાત હિન્દુસ્તાની’થી થયો હતો. ફિલ્મ આવી અને અમિતાભની એક્ટિંગના પણ વખાણ થયા. પરંતુ એક અભિનેતાની ‘બ્રેકઆઉટ’ ક્ષણ એટલે કે પડદા પર ખીલેલી ક્ષણ હજુ આવવાની બાકી હતી. અને તે અમિતાભને હૃષીકેશ મુખર્જીની ‘આનંદ’ માં ડૉ.ભાસ્કર મુખર્જીના પાત્રમાં મળી. એ જમાનાના સુપરસ્ટાર રાજેશ ખન્ના આ ફિલ્મમાં મુખ્ય અભિનેતા હતા અને આનંદ તેમની સુપરહિટ ફિલ્મ હતી. પરંતુ નવા છોકરા અમિતાભનું કામ જોઈને લોકો ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા. એક ખૂબ જ પ્રખ્યાત કિસ્સો છે કે રિલીઝના દિવસે જ્યારે અમિતાભ કારમાં પેટ્રોલ ભરવા પંપ પર પહોંચ્યા તો કોઈએ તેમને ઓળખ્યા નહીં. પરંતુ ફિલ્મ આવ્યાના થોડા દિવસો બાદ જ્યારે તે ફરીથી ત્યાં પહોંચ્યો તો લોકો તેને ઓળખવા લાગ્યા.
- ઝંઝીર : સલીમ જાવેદ લિખિત અને પ્રકાશ મહેરા દ્વારા નિર્દેશિત આ ફિલ્મ પહેલા અમિતાભ ઘણી વખત પડદા પર દેખાયા હતા, પરંતુ ‘કવર’ ની વાત બાકી રહી હતી. 1973માં ‘જંજીર’ સાથે આ અદ્ભુત ઘટના બની હતી. પબ્લિકને એક ‘એન્ગ્રી યંગમેન’ હીરો મળ્યો, જેની વાર્તા સાથે તેના મૂડની અનુભૂતિ થઈ, જેને આજે લોકો સાઉથની ફિલ્મો સાથે જોડીને ‘એલિવેશન સિનેમા’ કહે છે. તે એવી ઘટના હતી કે પછીના કલાકારો સ્ક્રીન પર જીવ્યા પછી સ્ટાર બન્યા. આ ઘટનાની ટોચ ‘દિવાર’ માં જોવા મળી હતી.
- શોલે : ભારતીય સિનેમાની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત ફિલ્મોમાંની એક ‘શોલે’ 1975 માં રિલીઝ થઈ હતી. આમાં પણ એ જમાનાનો એક મોટો સ્ટાર ધર્મેન્દ્ર હતો. પરંતુ ‘શોલે’માં અમિતાભની ‘મુદ્દે કી બાત કરો’ સ્ટાઈલ અને કોમિક ટાઈમિંગે પડદા પર ધમાલ મચાવી દીધી હતી. અને પછી ‘કભી કભી’ , ‘અમર અકબર એન્થોની’ , ‘પરવરિશ’, ‘કાલા પથ્થર’, ‘નસીબ’ ‘લાવારીસ’ વગેરે દ્વારા બચ્ચન સાહેબ ધૂમ મચાવતા રહ્યા.
- કુલી :
1983માં રીલિઝ થયેલી મનમોહન દેસાઈની ફિલ્મ બચ્ચન માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ફિલ્મ છે. સેટ પર અમિતાભના ભયાનક અકસ્માતની કહાની તો તમે જાણતા જ હશો. જુલાઈ 1982 માં, તેમની ઈજા તેમને ગંભીર સ્થિતિમાં હોસ્પિટલમાં લઈ ગઈ અને તેઓ થોડા સમય માટે કોમામાં હતા. કહેવાય છે કે 200 લોકોએ તેને 60 બોટલ રક્ત આપ્યું હતું. પરંતુ તે પહેલા તે લોકો માટે સુપરસ્ટાર બની ગયો હતો અને લોકોમાં તેના વિશે અલગ જ સ્તરનો ક્રેઝ હતો.
અમિતાભને ભારતીય જનતા દ્વારા સારો આવકાર મળ્યો હતો અને જાન્યુઆરી 1983માં તેઓ શૂટિંગમાં પાછા ફર્યા હતા. લોકોની લાગણીઓની હાલત એવી હતી કે ફિલ્મનો અંત જ બદલાઈ ગયો. પ્રથમ વાર્તામાં અમિતાભના પાત્રને મરવું પડ્યું હતું, પરંતુ જ્યારે વાસ્તવિક જીવનમાં અમિતાભે પોતે જ મરણ પામવા નો પ્લાન કેન્સલ કર્યો હતો, તો પછી પડદા પર તેમના પાત્રને અને લોકોના પ્રેમને કોણ બગડી શકે. મનમોહન દેસાઈએ અંત બદલી નાખ્યો અને આખી દુનિયાનો બોજ પોતાના ખભા પર ઊંચકનાર ‘કુલી’ને લોકો લઈ ખુબ આગળ લઇ ગયા.
આ પણ વાંચો : Diwali Upay 2022 Gujarati : દિવાળી સુધી કરો તુલસીનો આ ઉપાય, મા લક્ષ્મી ધન-સંપત્તિની વર્ષા કરશે
5. કૌન બનેગા કરોડપતિ શો : 90ના દાયકામાં અમિતાભની ફ્લોપ ફિલ્મોની સંખ્યા કેટલી છે તે અંગે ફિલ્મના જાણકારોમાં મતભેદ છે. એક તરફ તેણે ‘તુફાન’ ‘અજુબા’ ‘ઇન્દ્રજીત’ જેવી ફ્લોપ ફિલ્મો આપી હતી. ફિલ્મ નિર્માતાઓમાં એવી માન્યતા છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન સલમાન, શાહરૂખ, આમિરની ખાન ત્રિપુટીએ પડદા પર જોરદાર દાવા કરવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. ઉપરના ત્રણ એક્શન-બોય અજય દેવગન, અક્ષય કુમાર અને સુનીલ શેટ્ટી પણ આવી ગયા હતા.
આવી સ્થિતિમાં, સ્ક્રીન પર સ્પષ્ટ દેખાતી ઉંમરની અસર અમિતાભના અભિમાન પર પણ અસર કરવા લાગી હતી , જે તેમની સિગ્નેચર સ્ટાઇલ હતી. અને આવી સ્થિતિમાં, તે નવો પ્રયાસ કરવાને બદલે, તે ફરીથી અને ફરીથી જૂનાને ચમકાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો હતો. દરમિયાન, ‘બડે મિયાં છોટે મિયાં’ અને ‘મેજર સાહબ’ ચોક્કસપણે ચાલી, પરંતુ ‘લાલ બાદશાહ’, ‘સૂર્યવંશમ’ અને અન્ય ફિલ્મો ફ્લોપ ગઈ .
તે જ સમયગાળામાં, તેણે ધંધાકીય જોખમ પણ લીધું અને અમિતાભ બચ્ચન કોર્પોરેશન લિમિટેડ (ABCL) કંપનીની રચના કરી, જે ‘મૃત્યદાતા’ની નિષ્ફળતા અને મિસ વર્લ્ડને સ્પોન્સર કરવામાં ખોટ બાદ બેસી ગઈ. નુકસાન એટલું ગંભીર હતું કે બોમ્બે હાઈકોર્ટે તેમને બેંક લોનની ચુકવણી ન થાય ત્યાં સુધી તેમનો બંગલો ‘પ્રતિક્ષા’ અને બે ફ્લેટ વેચવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આ બધાની અસર એ થઈ કે કામ મળતું પણ ઓછું થઈ ગયું.
આ બધાની વચ્ચે અમિતાભે સામાન્ય હેલ્થ ચેકઅપ કરાવ્યું. એવું જાણવા મળ્યું કે ‘કુલી’ અકસ્માત સમયે તેણે જે લોહી ચડાવ્યું હતું તેની સાથે તેને હેપેટાઈટિસ બી વાયરસ પણ લાગ્યો હતો, જે ચૂપચાપ પોતાનું કામ કરતો રહ્યો અને હવે તેનું 75 ટકા લીવર ડેમેજ થઈ ગયું હતું.
બાકીના 25 ટકા યકૃત અને જોમ સાથે, અમિતાભ જુલાઇ 2000માં ટીવી પર ફ્રેન્ચ દાઢી સાથે દેખાયા હતા. આ એક ખૂબ જ લોકપ્રિય બ્રિટિશ ગેમ શોનું ભારતીય સંસ્કરણ હતું, જેમાં 4 વિકલ્પો સાથે પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા અને સાચો જવાબ આપનાર ઇનામ જીતશે. ટોચનું ઇનામ રૂ. 1 કરોડ હતું અને શોનું નામ હતું ‘કૌન બનેગા કરોડપતિ?’ બચ્ચનના દર્શકો નવા અવતારમાં પરત ફરવા માટે તૈયાર હતા.
અત્યારે અમિતાભ બચ્ચન, જેઓ અત્યાર સુધીમાં 3 રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો જીતી ચૂક્યા છે, તે ‘કૌન બનેગા કરોડપતિ’ની 14મી સીઝન સાથે ટીવી પર હાજર છે. તે 2022ની સૌથી મોટી બોલિવૂડ ફિલ્મ ‘બ્રહ્માસ્ત્ર’માં મહત્વની ભૂમિકામાં જોવામળ્યા હતા અને હાલમાં તે થિયેટરોમાં ‘ગુડ બાય’માં જોવા મળે છે, જે રશ્મિકા મંદન્નાની પ્રથમ બોલિવૂડ ફિલ્મ છે.
તેની ફિલ્મ ‘ઊંચાઈ’ વર્ષના અંતમાં રિલીઝ થવાની છે અને 2023માં પ્રભાસ, દીપિકા પાદુકોણ સાથેની મોટી ફિલ્મ ‘પ્રોજેક્ટ કે’માં પણ તેની મોટી ભૂમિકા છે. આજે, જ્યારે બચ્ચન સાહેબ 80 વર્ષના થઈ રહ્યા છે, ત્યારે તેમની સફળતાનો કાફલો આ વળાંકોમાંથી પસાર થઈને, તેમના તમામ કદ અને વજન સાથે કહે છે – ‘એમને ને એમ કંઈ મને સુપરહીરો કહેવામાં આવે છે’!. ત્યારે આપણે સૌ એ કહેવું પડે કે હા સર તમે કંઇક અલગ છો , વિશેષ છો માટે જ તમે મહાનાયક છો, તમે સ્ટાર ઓફ મીલેનીયમ છો , તમે જ બીગ બી છો.